Rubéole – Ntina, Bilembeteli, Bopekisa mpe Bosalisi

Ezalaki na bokono ya rubéole na district ya Kyegegwa na décembre. Na mokolo ya 4 décembre 2023, district ya Kyegegwa endimi ete ezali na ba cas 4 confirmés, 64 cas probables (40 réfugiés, 24 nationals) kasi liwa moko te elobamaki.

Ba cas ya rubéole elobamaki ezala na ba communautés ya ba réfugiés mpe na ba communautés oyo eyambaki bango, na mingi, 37 (59.68%), bazali ba réfugiés. Ba sous-counties minei (4) na district ya Kyegegwa ezwaki ba cas ya rubéole. Wana ezalaki Nkanja, etuka ya Kyegegwa, etuka ya Mpara mpe Kakabara, mpe etuka ya Kakabara.

Na mokili mobimba, rubéole ezali ntina ya liboso ya liwa kati na bokono ya bomwana oyo ekoki kopekisa na mangwele. Atako bokono ya rubéole ekoki kopekisa na nzela ya mangwele, ezali moko ya bantina ya liboso ya liwa ya bana oyo bakokisi naino mbula mitano te na Ouganda. 

Lisolo oyo ekosalisa yo ososolaka maladi ya Rubéole; bilembo na yango, bilembo na yango, bopekisami mpe esika nini kozwa lisalisi na ntango ya bopanzani.

Rubéole ezali nini?

Rubéole ezali bokono oyo epalanganaka na mopepe oyo epalanganaka soki moto oyo azali na bokono azali kosukosu to koswa to na contact direct na ba sécrétions ya zolo to ya zolo ya moto oyo azali na bokono. Rubéole eutaka na virus moko.

Bilembo mpe bilembo ya Ruzobe

Bilembeteli ya rubéole ebandaka mingi mingi mikolo 10–14 sima ya kokutana na virus.

Bilembeteli ya ebandeli mingi mingi eumelaka mikolo 4–7. Yango esangisi:

• Eruption ya nzoto ya générale oyo ebandaka na elongi mpe na nkingo mpe sima epalanganaka na nzoto mobimba.
• zolo oyo ezali kopota mbangu
• kosukosu
• miso motane mpe ya mai
• mwa bisika mikemike ya mpɛmbɛ na kati ya matama.

Soki ba ignorer Rubeole, ekoki komema na pneumonie, diarrhee, kokufa miso, kobeba ya cerveau mpe kutu liwa.

Nani azwamaka mingi na maladi ya ntolo?

Rubéole ezwamaka na bato ya mibu nyonso, kasi emonanaka mingi mpe makasi epai ya bana oyo bakokisi naino mbula mitano te oyo bazwi mangwele te.

Bato oyo bazali na likama ya kozwa maladi ya rubéole ezali;

1. Bana oyo bazwaki mangwele te
2. Basi ya zemi liboso bazwaki mangwele ya rubéole te.
3. Bato oyo ba supprimer immunité par exemple batu oyo bazali na VIH.
4. Ba communautés oyo bafandi na ba colonie oyo etondi na bato mingi.
5. Ba communautés oyo ekoki kozua ba services ya immunisation te.

Kopekisa maladi ya rubéole

Rubéole ezali maladi oyo ezwamaka mingi. Epalanganaka ntango moto oyo azali na maladi yango azali koswa to kosukosu. Organisation mondiale de la santé (OMS) epesi toli ya mayele oyo elandi mpo na kokokisa mpe kobatela bosilisi ya rubéole.

Kopesa mangwele

Lolenge ya malamu mingi ya kopekisa bokono ya rubéole ezali mangwele/immunisation na lisanga mobimba ezali lolenge ya malamu koleka mpo na kopekisa bokono ya rubéole. Esengeli kopesa bana banso mangwele mpo na kobundisa bokono ya ruzole. Mangwele yango ezali na likama te, ezali malamu mpe ezali ofele na kati ya bofandi.

Bana basengeli kozwa ba dose mibale ya mangwele mpo na kosala ete bazali na bokasi ya nzoto. Na Ouganda, dose ya liboso epesami mingi mingi na sanza 9 ya mbula.  Dose ya mibale epesami na sanza 18 ya mbula.

Soki mwana azangi kozwa mangwele ya rubéole, akoki kaka kozwa yango kino mbula 5.

Mikóló bakoki kozwa mangwele ya rubéole te.

Misala ya bopesi mangwele ya kobakisa (SIA) oyo na boumeli na yango bana ya mibu motoba kino mibu mitano bazwaka dose ya mangwele ya rubéole na nzela ya injection kozanga kotala ezalela ya bopesi mangwele na bango ya kala.

Kopekisa kopalangana ya maladi ya rubéole

Virus ya Rubéole ekoki kotikala na bisika oyo ezali na nse na boumeli ya ngonga mibale. Yango elingi koloba ete mpo na kopekisa kopalangana ya rubéole, esengeli kosukola bisika nyonso mpe biloko nyonso oyo moto oyo azali na bokono ya ruzole asalelaka na detergent ya makasi mpo epalangana te.

Kosukola maboko malamu mpe kozipa monoko mpe zolo ntango ozali koswa mpe kosukosu ekoki kopekisa ba cas ebele ya rubéole.

Nkisi

Ezali na nkisi moko te ya sikisiki mpo na maladi ya rubéole. Bobateli esengeli kotalela mingimingi kosilisa bilembo, kosala ete moto azala malamu mpe kopekisa mikakatano. Nkisi ekoki kozala:

1. Bozwa ba dose mibale ya ba suppléments ya Vitamine A, oyo epesami na ngonga 24 na bokeseni. Yango ezongisaka vitamini A oyo ezalaka mingi te oyo esalemaka ata epai ya bana oyo balei malamu. Ekoki kosalisa mpo miso ebeba te mpe ekufa miso te. Ba suppléments ya vitamine A ekoki mpe kokitisa motango ya bato oyo bakufaka na rubéole.

2. Minganga bakoki kosalela bankisi oyo ebomaka mikrobe mpo na kosalisa maladi ya ntolo mpe maladi ya matoi mpe ya miso.

3. Melá mai oyo ekoki mpe bankisi mpo na kosilisa mai na nzoto mpo na kozwa esika ya mai oyo ebungi mpo na kosanza mpe kozoka.
4. Lia bilei oyo ezali malamu mpo na nzoto.

Soki moto azali na maladi ya ntolo to ya matoi, minganga bakoki kosalela bankisi oyo ebomaka mikrobe mpo na kosalisa moto ya maladi.

Epai wapi okoki kozwa lisalisi ya monganga

Soki ozali kokanisa ete yo to moto moko ya lisanga azali na bokono ya rubéole to mpo na kopesa mangwele na bana oyo bazali kobatela yo, kende na centre ya bokolongono oyo ezali pene na yo mpo na kozwa lisalisi ya monganga.

Na Bofandisi ya Kyaka II

Bato bakima mboka oyo bazali na bofandisi ya Kyaka II bakoki kozwa lisalisi ya bokolongono ya ofele uta na Medical Teams International (MTI). Misala ya bokolongono ya MTI ekoki kozwama na ba centres ya bokolongono oyo elandi ;

• Centre de santé ya Bujubili IV
• Poste ya liboso ya Bukere
• Poste ya liboso ya Kakoni
• Centre de santé ya Kaborogota
• Bwiriza Esika ya bokolongono III
• Centre de santé ya Mukondo II
• Poste ya liboso ya Byabakora
• Centre de santé ya Sweswe II

Na Kampala

Mpo na bato bakima mboka na bingumba oyo bazali na Kampala, bakoki kozwa misala ya bokolongono uta na bisika oyo elandi;

Lopitalo national de référence ya Mulago

Ngomba Mulago, BOX 7051, Kampala Ouganda.

Email: [e-mail] na nzela ya email.

Benga na: [phone]

Action humanitaire ya Afrika , .

Parcelle 4285 Bloc 244 Kansanga En face ya Banque ya Baroda,

BOX POX 7730, Kampala Ouganda

Lopitalo ya ekolo ya botindiki ya Kiruddu 

Nzela ya Salama, Kampala, division ya Makindye,

Centre de santé ya Bokonzi ya engumba-mokonzi ya Kampala IV 

Kisenyi, Division ya Mengo, na Kampala

ZALA MAYELE! BATELA BA NDENGE NA YO!

Esengeli bana banso bazwa mangwele na bokono ya rubéole na sanza libwa na tango ya bopesi mangwele ya momesano.

Vaccin ya rubéole ezali na likama te mpe ezali ofele. Endimisami na Ministère ya Santé, Organisation mondiale de la santé mpe na UNICEF.

Soki ozali na mituna na ntina ya lisolo oyo, benga Tubulire  na Facebook na nzela ya https://www.facebook.com/Tubulire.Info to tindela biso message na WhatsApp to sms na nzela ya [phone]  kobanda mokolo ya mibale tii mokolo ya mitano kobanda ngonga ya 08:00 ya ntɔngɔ tii 17:00 ya mpokwa